Spoorzone Theresia

Reactie BST op concept Koersdocument Spoorzone

Geachte leden van de Gemeenteraad van Tilburg,

De Belangengroep Spoorzone Theresia (BST) is ruim 14 jaar een structurele overlegpartner van de gemeente waar het zaken betreft die de Spoorzone en de wijk Theresia aangaan. Zij wil met deze reactie een paar zaken onder de aandacht brengen die anders mogelijk in het grote geheel verloren dreigen te geraken.

Grenzen verleggen

Het bestuur van de BST heeft kennis genomen van het – nog onvolledige – concept Koersdocument Spoorzone, en prijst de ambitie die erin doorklinkt. De status ervan is echter niet eenduidig, wat de zorg oproept dat het document een vrijbrief gaat zijn om ongemerkt de grenzen te verleggen bij nieuwe ontwikkelingen. Die vrees is hopelijk ongegrond.

Toetsstenen voor ontwikkeling

In de BST-publicatie ‘Theresia & De Spoorzone’ uit 2010 met als subtitel ‘bewonersvisie en participatie’ benoemt de BST een aantal punten die zij als toetssteen in het overleg met de gemeente hanteert. Deze punten zullen ook voor de toekomst en het Koersdocument Spoorzone toetsstenen zijn. De eerste daarvan, en wat de BST betreft ook de voornaamste, is ‘Theresia moet een rustige woonwijk blijven’.

Structuur in participatie

De BST heeft ook kennis genomen van de adviezen van de Klankbordgroep Spoorzone, de Wijkraad, en het Planteam Theresiazone en uit haar zorg over die participatie. De invulling en diversiteit daarvan is van zeer abstract tot in hoge mate van detail. Een heldere sturing ontbreekt. Als de gemeente die participatie serieus wil nemen, dan kan het alleen benoemen daarvan in het Koersdocument niet volstaan. Het hoofdstuk participatie zal duidelijk moeten maken hoe die inbreng door de burgers – en met name de meest betrokkenen – gedurende de invulling van de uitgezette koers gestalte en een zinvolle betekenis krijgt.

Verbinding met Theresia

Bij de ‘belangrijke keuzes die de basis vormen voor de identiteit van de Spoorzone’ is de voornaamste in de tekst bij punt 10 onvolledig. Niet alleen de wijk Theresia is niet benoemd, ook de andere niet. Keuze 10 zou daarom moeten luiden: ‘Verbinden met de belendende woonwijken, de binnenstad, het museumkwartier en de universiteitscampus’.

Hoogbouw

Dat de beoogde terughoudendheid bij hoogbouw juist in de Spoorzone is losgelaten bedroeft de BST. Het Masterplan uit 2012 liet een andere invulling zien dan dit Koersdocument doet. Een hoogte van over de 100 meter waar voorheen 70 als maximum is aangehouden, brengt voor veel meer bewoners dan eerder gedacht een nadelig schaduweffect met zich mee.

Parkeren.

De BST begrijpt de onvrede van de oude en nieuwe bewoners van Theresia en de Spoorzone over de ingestoken beleidsrichting; het volgen van de vraag bij het voorzien in parkeerbehoefte, is volstrekt in tegenspraak met wat eerder met hen afgesproken was. Het geeft ook te denken, wat zijn afspraken met de gemeente en burgerparticipatie waard, als de gemeente die moeizaam tot stand gekomen afspraken zonder enig overleg terzijde legt? Eerder was beloofd dat parkeergarages zouden worden gerealiseerd nog voordat het Clarissenhof zou worden opgeleverd om de parkeerdruk tijdig te verminderen. Nu gebeurt het omgekeerde en is de bestaande parkeerdruk juist extra en blijvend opgevoerd. Met welk doel, vraagt ieder zich af. Richten op nieuwe bewoners die kunnen leven met weinig of geen parkeerruimte mag niet ten koste gaan van hen die er al geruime tijd wonen en door die keuze hun schaarse ruimte moeten inleveren.

Cultuurbehoud

Behoud van het cultureel erfgoed als adagium verliest zijn betekenis als niet tegelijk de bestaande ruimte voor cultuur en ontwikkelingen daarin gekoesterd worden. De huidige gebruikers van Superstedeke, gelegen juist buiten de Spoorzone en langs de route naar het museumkwartier, maar midden in de wijk Theresia, maken zich letterlijk zorgen om de aan hen toegewezen ruimte. Deze en dit soort voorzieningen – bij uitstek de culturele verbinders in de wijken – dreigen in de uitgezette koers ondergesneeuwd te raken.

Duurzaamheid

Hemelwater filtreren en bufferen is lovenswaardig, maar strookt minder met het loslaten van de belofte de pompen op het Lumenplantsoen 100 jaar te laten blijven werken. Circulariteit begint bij de natuurlijke systemen, en dus ook bij het schoon houden van die natuurlijke systemen. Er vloeit meer dan alleen mensen in de verbinding van de wijken met de Spoorzone. Die grens kan nooit zo hard zijn dat hier geen oog meer voor is.

Tot slot

De BST hoopt dat deze aandachtspunten een bijdrage zullen leveren aan de uiteindelijke tekst van het Koersdocument om zo daadwerkelijk mede richting te geven aan de ontwikkeling van dit fantastische kerngebied, en dat de Spoorzone met de omringende wijken in alle aspecten een integraal geheel zullen vormen.

Belangengroep Spoorzone Theresia